آیا احضار روح امکان دارد و تفاوت آن با هیپنوتیزم چیست؟

احضار روح با هیپنوتیزم به طور کامل تفاوت دارد. در هیپنوتیزم، نوعى اخراج روح انجام مى شود نه احضار روح. بدین معنا که هیپنوتیست ها، قادراند خود یا افرادى دیگر را از ناحیه یک یا تمام اعضاى بدن، با تمرکز بى حس کنند.
هیپنوتیزم با تمرین و تلقین ارتباط مستقیم دارد; البته وجه اشتراک هیپنوتیزم و احضار روح، همان سر و کار داشتن با روح و یا حواس است. اما در احضار روح، روان انسان ها بویژه اموات را، در مجلسى حاضر کرده و از آنان پرسش هایى مى پرسند; البته این ادعاى احضارگران روح است . از نظر علمى دو نظریه در این زمینه وجود دارد:
1 ـ گروهى معتقداند، احضار روح و ارتباط با آن را، به عنوان یک واقعیت مى توان پذیرفت . این گروه به طور اجمال ارتباط با ارواح را مى پذیرند; البته در مدعاى مدعیان و کیفیت این ارتباط، اشکال وارد مى کنند.
2 ـ گروهى هم این مسأله را کاملاً منتفى مى دانند. براى نمونه، گزارش زیر حاصل تلاش یک انجمن علمى در روسیه است. در سال 1875 انجمن فیزیک وابسته به دانشگاه سن پترزبورگ بنا به پیشنهاد مندلیف هیأتى را مأمور مى کند تا درباره احضار ارواح به مطالعه بپردازد و نتایج تحقیقات خود را اعلام کند . یازده دانشمند در این کمیسیون شرکت نموده و سرانجام پس از پژوهش هاى فراوان نتایج کار هیأت را به این شرح اعلام مى نمایند: «پس از تحقیقات فراوان و مطالعات و مشاهدات بسیار، به این نتیجه رسیدیم که پدیده هاى مربوط به ارواح، به علت حرکات ناخودآگاه یا اشتباهى ضمیرى مى باشد و احضار ارواح، جز موهومات چیز دیگرى نیست. به این ترتیب ساز و کار اعمال محرک فکر نه تنها موجب انتقال اندیشه مى شود، بلکه بعضى از پدیده هاى روحى را نیز ایجاد مى کند».
در آغاز قرن ما نیز یک فیزیکدان آمریکایى به نام روبرت وود (ROBERT VOOD)به کمک اشعه فرابنفش ترفندهاى جلسات احضار ارواح را برملا مى کند.
با توجه به نظریه هاى مثبت و منفى درباره صحت و یا عدم صحت احضار ارواح، که نمونه هایى از آن بیان شد، یک نکته نباید نادیده گرفته شود و آن این که بنا به گفته برخى از علماى معاصر مسلمان، مسأله احضار روح از نظر امکان وقوعى، منافاتى با علم ندارد و از نظر علمى و فلسفى نیز قابل قبول است ولى متأسفانه اکنون این امر نه تنها به صورت علمى مطرح نمى شود بلکه به صورت شیوه اى براى سوء استفاده هاى مالى افرادى همچون رمال ها و جن گیرها به کار مى رود.
اما با اثبات احضار ارواح، چه چیز را مى توان به اثبات رساند؟
برخى از طرفداران احضار روح مى گویند: روح به زندگى جدید برمى گردد; البته این مسأله از نظر اسلام به طور کامل مردود است.
بعضى دیگر مى گویند: با احضار ارواح و پرسش از آنها، مجهولاتمان را پاسخ مى گوییم. که در این مورد طرفداران احضار روح هیچ گاه ادعایشان به اثبات نرسیده است و با این که بارها از طرف علماى اسلامى به مناظره دعوت شده اند، اما براى مناظره و رفع شبهه حاضر نگشته اند. از طرفى احضار روح، مسأله اى است که در غرب شیوع پیدا کرده است و غرب متمدن را دستخوش خرافات ساخته است.
از سوى دیگر احضار روح، خود وسیله استعمار مردم توسط غربى ها شده است، یعنى غربى ها از خلال مسایلى اینچنینى، سیاست هاى خود را تعقیب مى کنند. گاهى نیز در برخى محافل افراد را با شیوه هاى فوق به مسایل شهوانى و... مى کشانند.
بنابراین مسأله احضار روح امکان وقوعى دارد ولى اکنون به یک دکان براى به دام انداختن مردم بینوا و ساده لوح تبدیل شده است.