? آثار تاریخی تبریز

تبریز با سابقه ای کهن ، دارای آثار و بناهای تاریخی فراوانی بوده که متأسفانه در اثر مرور زمان ، حملات مکرر بیگانگان ، عدم توجه  حکومتهای سابق و سوانح طبیعی چون سیل و زلزله به تدریج روبه ویرانی رفته اند.

آنچه امروز در تبریز باقی مانده بیشتر به حکومت ایلخانان مغول  صفوی تا قاجاریه منسوبند و بعضاً از شاهکارهای هنر و معماری بشمار می آیند. مهمترین این بناها عبارتند از :

 ? مسجد کبود

مسجد کبود که به فیروزه اسلام شهرت دارد در خیابان امام خمینی واقع شده و از نظر کاشیکاری ، آمیزش رنگها و داشتن انواع خطوط عالی و طرحهای بدیع ، از تنوع و ظرافت خاصی برخوردار است. این مسجد از آثار جهانشاه قره قویونلو و متعلق به سال 870 هجری است که بوسیله جهان بیگم همسر جهانشاه بنا شده و توسط دخترش صالحه خاتون مرمت شده است. این بنا دارای سردربلند با کاشیکاری مزین به کتیبه معرق عالی ، دومناره رواق گنبد دار و شبستان است.

 ? ارک یا مسجد علیشاه 

بنای ارک علیشاه یکی از ابنیه کهن و عظیم تبریز است که از زمره شاهکارهای معماری اسلامی بشمار میرود. این بنا در خیابان امام خمینی واقع شده و از آثار تاج الدین علیشاه جیلانی وزیر سلطان ابوسعید ایلخانی است که در سال 716 عملیات ساختمان آن آغاز شد . در سال 724 بوسیله بازماندگانش به پایان رسیده. از این بنا در دوره قاجاریه و در انقلاب مشروطیت و درگیری های تبریز بعنوان انبار مهمات استفاده میشده به همین جهت به آن ارگ نیز گفته میشود.

بنای کنونی با سه دیوار بلند به صورت ایوانی به عرض 15/30 متر به چشم میخورد که بلندی دیوارهای سه گانه بنا 26 متر و عرض هر دیوار 40/10 متر میباشد. در محوطه این بنا نماز جمعه اقامه میشود و بنام مصلای امام خمینی ( ره ) نامیده شده است.

 ? مسجد جامع تبریز

یکی از قدیمی ترین آثار تاریخی تبریز است که در دوره ایلخانه مورد توجه بوده و محراب رفیع باقیمانده یادگار آن دوره است. در دوره حکومت آق قویونلو گنبدی بزرگ آراسته به انواع کاشیکاری معرق بوسیله سلجوق شاه بیگم زن اوزن حسن بر فراز آن احداث شد. این بنا در زلزله سال 1193 صدمه کلی دید لیکن در دوره حسینقلی خان دینبلی حاکم وقت بازسازی گردید. در جنب این مسجد ، مساجد خاله اوغلی و حجت الاسلام قرار دارند.

  ? بازار تبریز

شهر بزرگ تبریز بنا به مقتضیات جغرافیایی ، وسعت ، قدمت و اهمیتی که دارد دارای یکی از زیباترین و بزرگترین مجموعه بازارهای ایران میباشد سبک معماری ، کثرت سراها و تیمچه ها و وجود تعدادی مدرسه و مسجد نیز به این مجموعه اهمیت و امتیازی خاص داده است. از تاریخ ساخت مجموعه بازار تبریز اطلاعی در دست نیست ولیکن اکثر مورخین و جهانگردان اسلامی و خارجی که از قرن چهارم تا عهد قاجار از تبریز دیدن کرده اند ، مدارک ارزنده ای را درباره بازار و وضع بازرگانی تبریز ارائه داده اند. بازار کنونی تبریز مربوط به اواخر حکومت زندیه و عصر قاجار میباشد. در زمان عباس میرزا که تبریز مقر ولیعهد حکومت قاجار بود سراها و تیمچه ها ساخته شد. بازار تبریز با طاقها و گنبدهای بلند آجری که شامل بازار امیر ، بازار کفاشان ، راسته بازار ، بازار یمینی دوز ، بازار حلاجان ، بازار سراجان راسته کهنه ، بازار حاج محمد حسین ، بازار مشیر ، بازارچه صنفی و بازارچه میرابوالحسن میباشد. سراها و تیمچه های معروف عبارتند از : سرای حاج رسول ، سرای حاج میرزا علی نقی ، تیمچه و سرای شیخ کاظم ، تیمچه حاج صفر علی ، تیمچه و دالان میرزا شفیع ، تیمچه ملک و تیمچه میرزا رحیم سه تیمچه حاج شیخ ...

 ?  آرامگاه دو کمال

بنای زیبا و ساده که مدفن دو تن از بزرگان ادب و هنر ، کمال الدین مسعود خجندی از شعرای معروف قرن هشتم و نهم و کمال الدین بهزاد معروفترین نقاش مینیاتوریست قرن دهم هجری در میان باغی مشجر واقع در محله بیلانکوه تبریز قرار دارد.

?  کلیساهای تبریز

در تبریز شش کلیسا وجود دارد که مهمترین آنها عبارتند از : کلیسای سرکیس مقدس که در سال 1845 میلادی تجدید بنا شده و در محله بارون آواک قرار دارد.

کلیسای مریم مقدس در نبش خیابان شریعتی شمالی و جمهوری اسلامی واقع شده است و ساختمان آن در سال 1785 میلادی پایان یافته و بزرگترین و قدیمیترین کلیسای تبریز است. کلیسای عذرای توانا در محله میارمیار قرار دارد و در سال 1910 میلادی احداث شد.